Bideak lotzen gaitu
Horixe xuxurlatu ei digu Astorga-tik Bordele-ra zihoan ITER XXXIV bide erromatarrak: bideak lotzen gaitu.
Pirineo bi aldetako euskal jendeok lotzen gintuen bideak orduan eta, orduan bezalatsu, gaur egun ere lotzen gaitu, mendiaren bi magaletan, kulunkan.
Pirenaeus proiektuaren helburua
Ezkontza eguna bailitzan, maiatza izaki, urrezko eraztunak jantzita azaldu dira hitzordura Benafarroa eta Nafarroa Garaia, Pirenaeus proiektuari esker.
Pirenaeus proiektu horren helburua zera da: erromatar garaiko Iter XXXIV galtzada induskatu eta ikertu, bidea bera eta bide bazterreko azpiegiturak.
Horretan jardun dute:
- Artzin (Artzibar, Agoiztik goruntz, Urrobi goiti),
- Auritzen (Espinal-Burguete),
- eta azken urteotan Donazaharren ere, Ibañeta lepoaren bertzaldean, iparraldean.
Lanaren emaitza
Gaur goizean, Iruñean, Aranzadi Zientzia Elkarteak I. edo II. mendeko bi pieza arkeologiko aurkeztu ditu. Aztarnategi arkeologikoetan aurkitu dituzte biak:
- Bata Donazaharren (Sant-Jean-le-Vieux, Garazitik hurbil, Pirineo Atlantikoetan),
- eta bestea lehendik aurkitutako Zaldukoa (Auritz–Auritz-Berri).
Bi eraztun, bi istorio
Erromatar garaietako urrezko bi eraztun xarmanta aurkitzea izan da elkarlan horren emaitza, bertzeak bertze, eta hori aurkeztera etorri dira Iruñeara Oihane Mendizabal zuzendaria eta Fanny Larre, aditua, gaur, maiatzaren 26an.
Begi bistara, urrezko eraztun horiek, biek, elkarren antzekoak dirudite. Antzekoak bai, baina ez berdinak, Fanny Larre adituak argitzen digunez:
- Donazarren aurkitutakoak irudian erromatar soldadu bat du: zutik dago eta lantza bat du eskutan. (Galia erromatarretik datozen eraztun guztietan omen dago irudi bertsua.)
- Zalduakoak, berriz, Fortuna jainkosaren irudia du: oparotasuna eta zoriona irudikatuz.
Aliantza bat, bi eraztun
Beti ere, bi eraztun, bi aliantza, bide horretan lanean jarraitzeko bi bidelagun. Eta horrek, bide zaharretan bezala, gaur egun ere elkartzen gaitu.
Informazio osagarria
Proiektu honi eta aurkikuntza arkeologikoei buruzko informazio gehiago irakur daiteke honako esteka hauetan:
- “Hallazgo arqueológico en el Pirineo navarro revela dos anillos romanos únicos” – Noticias de Navarra
- “El oro de los Pirineos sale a la luz gracias a un proyecto de la Eurorregión y el apoyo local” – Naiz
Aranzadiren bideoa, YOUTUBEn ikusgai 10,50 min. Vídeo en castellano con subtítulos.