Ayer en Gara:
Koenraad van den Driessche
Geokimikaria, SOS Iruña-Veleiako kidea
Iruña-Veleia: bost urte ondo egindako analisien zain
Duela bost urte, Arabako Foru Aldundiak faltsutzat jo zituen Iruña-Veleiako inskripzioak, baina faltsutasunaren froga materialik eskaini gabe. Bost urte igarota, oraindik ez dira grafitoak zientifikoki aztertu, nahiz eta une honetan Instituto del Patrimonio Cultural de España (IPCE) erakundea multzo bat aztertzen jardun bere laborategian.
2013/11/20
Azterketa hau froga perizial gisa ari da egiten, auzia daraman
epailearen aginduz eta auzipetutako partearen eskariz. Fiskalaren
oniritzia ere badu.
Jakin dugunez, laborategiak jaso dituen grafitoen artean ez dago hezurrean edo adreiluan egindako bakar bat ere, nahiz eta hauek izan datatzen errazenak eta auzipetutako parteak behin eta berriz eskatu mota hauetako piezak aztertzea.
SOS Iruña-Veleiak beti exijitu du inskripzioen benetakotasuna edo faltsutasuna aztertzea eta ebidentzia fisikoetan oinarrituta datatzea, zehaztasun osora heltzerik egon ez arren.
Epaitegia ez da lekurik onena horrelako gai bat erabakitzeko, hau auzi zientifikoa baita judiziala baino lehenago. Baina auzibidean sartu dute, eta bide horretatik joanda galdera bakarrari erantzun nahiko diote: grafitoak auzipetutako partea aztarnategian lanean ari zen garaian egin ziren ala ez. Eta, erantzuna baiezkoa balitz, orduan bakarrik hitz egin daiteke ondarearen aurkako delituaz. Hortik at, grafitoen kronologiaren auzia ez dagokio justiziari.
IPCEren emaitzen zain egon beharko dugun arren, SOS Iruña-Veleiak ozen esan nahi du ebidentzia fisikoen edozein azterketak ez duela balio; auziarentzat erabakigarriak diren arrastoen eta ebidentzien azterketak onartuko dituela soilik, benetakotasuna edo faltsutasuna frogatzen duten azterketak.
Izan ere, ikerketa piezen gainazaleko arrastoak aztertzera mugatzen bada, gerta daiteke grafitoak aurkitu eta identifikatu ondorengo manipulazioen berri ematea emaitzek, eta ez besterik (esan behar, ez dela egon inolako zaintza katerik, piezak Aldundiaren esku egon direla bost urte hauetan). Eta jakina, analisiak ondo eginda egon ala ez, emaitzak zuzen interpretatu behar dira.
Horregatik, ildoetako geruza eta hondarren analisia, eta freskoan grabatutako adreilu eta hezurrena erabakigarriak dira balizko delituaren auzian; gainera, kronologiari buruzko datuak eskainiko lituzkete.
Emaitza hauek ondarearen arloan duten garrantziaz jabetuta, SOS Iruña-Veleiak bere esku dagoen guztia egingo du epailearen aginduz abian den ikerketa ondo burutu dadin eta analisiek benetakotasuna edo faltsutasuna bereizten duten alderdi erabakigarriak azter ditzaten; eta, jakina, analisien emaitzen interpretazioa zuzena izan dadin.
Ikerketa zientifiko bat ondo burutzeko ezinbestekoa da aurreiritzi gabe lan egitea. Agertzen diren ebidentzia guztiak hartu behar dira kontuan, komenentzietara mugatu gabe. Esandakoagatik, SOS Iruña-Veleiak ez du onartuko zientzia aldetik objektiboa ez den ikerketarik.
Bestalde, gogoratu nahi dugu badela beste bide seguru bat grafitoak benetakoak diren ala ez jakiteko. Zera esaten genuen, besteak beste, 2009ko gure lehen agirian: «Parteekin zerikusirik ez duten arkeologo entzutetsuek indusketa kontrolatuak egin ditzatela aurrez seinalatutako lekuetan».
Scientia vincere tenebras!
Traducción:
Jakin dugunez, laborategiak jaso dituen grafitoen artean ez dago hezurrean edo adreiluan egindako bakar bat ere, nahiz eta hauek izan datatzen errazenak eta auzipetutako parteak behin eta berriz eskatu mota hauetako piezak aztertzea.
 |
| (Foto no incluida en el artículo) Interracción de marcas de raices con letras sobre hueso en la pieza IR12396 ¿Falsificación reciente? ¡NUNCA INVESTIGADO! |
SOS Iruña-Veleiak beti exijitu du inskripzioen benetakotasuna edo faltsutasuna aztertzea eta ebidentzia fisikoetan oinarrituta datatzea, zehaztasun osora heltzerik egon ez arren.
Epaitegia ez da lekurik onena horrelako gai bat erabakitzeko, hau auzi zientifikoa baita judiziala baino lehenago. Baina auzibidean sartu dute, eta bide horretatik joanda galdera bakarrari erantzun nahiko diote: grafitoak auzipetutako partea aztarnategian lanean ari zen garaian egin ziren ala ez. Eta, erantzuna baiezkoa balitz, orduan bakarrik hitz egin daiteke ondarearen aurkako delituaz. Hortik at, grafitoen kronologiaren auzia ez dagokio justiziari.
IPCEren emaitzen zain egon beharko dugun arren, SOS Iruña-Veleiak ozen esan nahi du ebidentzia fisikoen edozein azterketak ez duela balio; auziarentzat erabakigarriak diren arrastoen eta ebidentzien azterketak onartuko dituela soilik, benetakotasuna edo faltsutasuna frogatzen duten azterketak.
Izan ere, ikerketa piezen gainazaleko arrastoak aztertzera mugatzen bada, gerta daiteke grafitoak aurkitu eta identifikatu ondorengo manipulazioen berri ematea emaitzek, eta ez besterik (esan behar, ez dela egon inolako zaintza katerik, piezak Aldundiaren esku egon direla bost urte hauetan). Eta jakina, analisiak ondo eginda egon ala ez, emaitzak zuzen interpretatu behar dira.
Horregatik, ildoetako geruza eta hondarren analisia, eta freskoan grabatutako adreilu eta hezurrena erabakigarriak dira balizko delituaren auzian; gainera, kronologiari buruzko datuak eskainiko lituzkete.
Emaitza hauek ondarearen arloan duten garrantziaz jabetuta, SOS Iruña-Veleiak bere esku dagoen guztia egingo du epailearen aginduz abian den ikerketa ondo burutu dadin eta analisiek benetakotasuna edo faltsutasuna bereizten duten alderdi erabakigarriak azter ditzaten; eta, jakina, analisien emaitzen interpretazioa zuzena izan dadin.
Ikerketa zientifiko bat ondo burutzeko ezinbestekoa da aurreiritzi gabe lan egitea. Agertzen diren ebidentzia guztiak hartu behar dira kontuan, komenentzietara mugatu gabe. Esandakoagatik, SOS Iruña-Veleiak ez du onartuko zientzia aldetik objektiboa ez den ikerketarik.
Bestalde, gogoratu nahi dugu badela beste bide seguru bat grafitoak benetakoak diren ala ez jakiteko. Zera esaten genuen, besteak beste, 2009ko gure lehen agirian: «Parteekin zerikusirik ez duten arkeologo entzutetsuek indusketa kontrolatuak egin ditzatela aurrez seinalatutako lekuetan».
Scientia vincere tenebras!
Traducción:
Iruña Veleia espera desde hace 5 años a unos análisis
correctos
Hace 5 años la Diputación Foral de Álava declaró las
inscripciones de Iruña Veleia como falsas, pero sin demostrar materialmente esta falsedad. Un lustro más tarde todavía no se han analizado científicamente aunque el
Instituto del Patrimonio Cultural de España (IPCE) está llevando a cabo una
investigación que esperáramos será completa y decisiva. Ésta se está
desarrollando como prueba pericial a instancias de la jueza que lleva la
instrucción del caso, atendiendo a una iniciativa de la Defensa de la parte
querellada con lo que también el fiscal estaba de acuerdo de cara a llegar a
una resolución objetiva de la cuestión judicial.
SOS-IruñaVeleia siempre ha exigido desde su fundación que se
evalúe la falsedad o autenticidad de las inscripciones y que ésta sean datadas,
al menos de forma relativa, en base al estudio de las evidencias físicas que
guarden relación con las mismas.
La vía judicial no es la más idónea para resolver un tema
que, antes de ser un problema judicial, es una cuestión científica. Pero al
haber sido colocada en dicha vía, ésta buscará únicamente las respuestas que respondan a la pregunta de si las
inscripciones fueron hechas en la época en la que la parte querellada trabajó
en el yacimiento, ya que sólo entonces se podría hablar de un delito contra el
Patrimonio. Fuera de ahí, la cuestión sobre la cronología de los grabados es
irrelevante para la justicia.
Aunque habrá que esperar al estudio del IPCE, tenemos que adelantar que la posición de SOS
Iruña-Veleia con respecto a la cuestión es que cualquier investigación de las
evidencias físicas de las piezas no es aceptable. Únicamente lo será aquella
que estudie y analice aquellos restos y evidencias que sean dirimentes para el
caso, esto es, los que aporten pruebas de autenticidad o de falsedad.
Y lo decimos porque si el estudio se limita, por ejemplo, a
una evaluación de restos superficiales, podemos encontrarnos con unos
resultados que nos informen sobre las manipulaciones que las piezas han sufrido
tras su hallazgo e identificación de los grafitos (posibilitadas por la
inexistencia de una cadena de custodia) pero no de otra cosa. Y es que,
independientemente de que la analítica esté bien hecha, se deben interpretar
los resultados correctamente.
Sin embargo, la base de la petición que en su día hizo la
Defensa de la parte querellada al Juzgado, con unos criterios razonados
compartidos por SOS Iruña-Veleia, tenía como objetivo un estudio que fuera
resolutivo para el caso judicial. En este sentido, el análisis de la
composición de las costras y otras adherencias relacionadas con las incisiones
o el de los grabados en fresco sobre huesos y ladrillos, serán evaluaciones no
solo dirimentes en lo que respecta al supuesto delito, sino que también
aportarían datos cronológicos.
Vista la trascendencia que tienen los resultados a nivel de
patrimonio, SOS-IruñaVeleia hará todo lo que está en su poder para verificar
que el estudio emprendido a instancias judiciales, tenga en consideración los
parámetros analíticos que sean significativos en lo que respecta a determinar
la falsedad o autenticidad de las inscripciones, su calidad de la analítica y
que las interpretaciones de los resultados analíticos sean correctas.
Para realizar un trabajo científico correcto se debe
trabajar sin prejuicios, tomando en cuenta todas las evidencias observadas,
evaluando múltiples interpretaciones, y se debe evitar totalmente el
pensamiento de túnel. Cualquier estudio que tenga un objetivo parcial, es decir
que no tome en cuenta todas las evidencias y la objetividad absoluta - sin
prejuicios - será rechazado por SOS Iruña Veleia por no ser científicamente
objetivo.
Por otro lado, hay que recordar que no hay una manera más segura para
conocer si son verdaderas o reales que la realización de una excavación
de contraste por parte de arqueólogos de
prestigio que no tienen nada que ver con el caso.
Scientia vincere tenebras!
